‘Eten en drinken’ in het ziekenhuis, ‘Gastvrijheid en Zorg samen” HOE?

Voedingsassistent in een ziekenhuis.

Binnen ziekenhuizen is er een belangrijke rol voor de voedingsassistent, rondom eten en drinken voor de patiënt. Steeds meer ziekenhuizen bieden 6 tot 8 maaltijdmomenten aan per dag. Voor de patiënt is het belangrijk dat hiervoor veel aandacht is. Ook met betrekking tot inname van eiwit, energie en voldoende vocht. In de praktijk worden deze producten op vaste tijden op de dag aangeboden. De voedingsassistent heeft ‘hospitality’ en ‘gastvrijheid’ hoog in het vaandel staan. Wanneer de patiënt niet in staat is zelfstandig te eten of rechtop kan gaan zitten, ontstaat ervoor de voedingsassistent een situatie van assistentie vragen aan de verplegingsdienst. De voedingsassistent heeft vaak niet de kwalificatie van ‘Zorg en Welzijn MBO 2’ en is dus dan niet bevoegd.    Producten worden dan neergezet bij de patiënt en verpleging gaat dit verder verzorgen. De patiënt krijgt steeds andere personen aan het bed. De corebusiness van ‘eten en drinken’ ligt niet bij de verpleging.Wanneer de voedingsassistent naar huis gaat, neemt verpleging zorg van ‘eten en drinken’ over. Waar is dan de kennis, continuïteit en kwaliteit van ‘eten en drinken’?

Het is tijd om het ‘oude’ werken af te sluiten en aan een ‘nieuwe’ fase van het verzorgen van ‘Eten en Drinken’ te beginnen. 

Verplegingsdienst

Gezien het personeelstekort binnen de verplegingsdienst is het wenselijk om naar positieve alternatieven te kijken. Het jaar 2020 liet zien dat er een groot beroep wordt gedaan op de kwaliteiten en inzet van verpleging. Hulp buiten ‘eten en drinken’ rondom de patiënt, zou een verlichting in de taak van de verpleging kunnen zijn. Vaak wordt nu ondersteuning van de verplegingsdienst gevraagd bij de piekmomenten van ‘eten en drinken’. Op de afdeling is er vaak één voedingsassistent aanwezig. Voor verpleging is ‘eten en drinken’ niet de corebusiness.

Kunnen er taken, rondom de patiënt, uitgevoerd worden door ondersteuners?

Wanneer we over deze vraag nadenken is belangrijk te beseffen dat aanbieden van voeding essentieel is. Op elk moment van de dag moet de patiënt over ‘eten en drinken’ kunnen beschikken. ‘Eten en drinken’ moet als kwaliteitsindicator boven aan staan in het takenpakket van de ‘zorg’-ondersteuner.Naast taken van ‘eten en drinken’ kunnen andere taken uitgevoerd worden tussen de bloktijden van ‘eten en drinken’.

Voorbeelden kunnen zijn:

• Patiënt rechtop in bed zetten
• Patiënt uit bed halen en in de stoel zetten
• Patiënt helpen met ‘eten en drinken’ bij kauw- en slikklachten. 
• Patiënt helpen met ‘eten en drinken’ wanneer de handmobiliteit onvoldoende is. 
• Bed opmaken.
• Toiletgang
• Verzorgen van (schoon)linnengoed, disposables op de kamer.
• Helpen bij wassen patiënt.
• Helpen bij aankleden patiënt. 
• Patiënt brengen/halen naar OK of onderzoek. Als 2^e persoon naast verpleging of alleen.

Opleiding helpende Zorg en Welzijn MBO 2

De opleiding is erkend en kan in 1 jaar, bij het ROC, worden gevolgd. Voor het werk in het ziekenhuis is het handig om deze opleiding als in-serviceopleiding uit te voeren. Leerlingen krijgen op deze wijze gelijk een buddy toegewezen en kunnen al het geleerde direct in praktijk brengen. Ook de specifieke zaken in het ziekenhuis worden overgebracht. 

Wanneer de ‘zorg’-ondersteuner dit erkende diploma bezit kunnen, bovengenoemde werkzaamheden, zelfstandig uitgevoerd worden.

Hoe ziet de taak van de ‘zorg’-ondersteuner eruit?

Wanneer er gekozen wordt voor ‘zorg’-ondersteuners op de afdeling, is het goed om draagvlak te creëren binnen de verplegingsdienst. Voorbeelden waar je tegenaan loopt zijn: “angst over afpakken van taken, niet het juiste niveau hebben, het gaat zo ook wel goed.”Voor de ‘zorg’-ondersteuner is het goed om te weten welke taken gedaan kunnen worden rondom de patiënt. Op deze manier is het wenselijk ‘eten en drinken’ als rode draad door de taak heen te zetten. De werkzaamheden zullen dan niet meer door één persoon op de afdeling uitgevoerd worden. Het is raadzaam de functie onderdeel van het team “de verplegingsdienst” te laten zijn. Afstemming, vertrouwen en samen de zorg voor de patiënt is essentieel. Om de kwaliteit en aandacht van ‘eten en drinken’ voldoende op niveau te houden, is het raadzaam voor het ziekenhuis een verantwoordelijk functionaris te benoemen. Hij/zij kan toezicht houden of ‘eten en drinken’ voldoende kwalitatief uitgevoerd wordt volgens bestaande wet- en regelgeving.

Hoe verder?

Denk in kansen! Niet in wij en zij, maar samen!

‘Eten en drinken’ moet een belangrijk onderdeel zijn van het gehele team. De voedingsassistent van morgen is een gekwalificeerde zorgondersteuner, waarbij ‘eten en drinken’ de rode draad in het werk is. 

Is deze aanpak iets voor jou ziekenhuis? Zie het als een kans voor de toekomst. 

Heb je vragen, reageer gerust. Graag ondersteun ik het proces. 

HH Foodprojects

Henk Hamminga

Tel. 06-50493179

Email: henkhamminga@hhfoodprojects.nl

09-04-2021